تدوین سناریوهای شناسایی و نحوه تعیین مبالغ یارانه نقدی در کشور

نقدی بر آیین نامه نحوه شناسایی خانوارهای مشمول دریافت کمک حمایت معیشتی

ماده (۲) آیین نامه حمایت معیشتی بر مبنای مجموع درآمد اعضای خانوار؛

۱. در نظر گرفتن درآمد یکسان برای همه ایرانیان بدون در نظر گرفتن استان یا شهر محل سکونت

به یقین هزینه های خانوار در مکانهای جغرافیایی و اقتصادی مختلف کشور متفاوت است (احتمال بروز هم خطای اول و هم دوم).

2. عدم امکان بررسی درآمد سرپرست یا برخی از اعضای خانوار

غلبه و گسترش بخش غیر رسمی سبب شده است تا برخی افراد درآمد خود را از فعالیت در بخش غیر رسمی اقتصاد که احتمال محاسبه آن دشوار است بدست آوردند (احتمال بروز خطای نوع دوم)
دشواری بررسی خانوارهای که به دلایل مختلف هزینه های بیشتری نسبت به درآمد کسب شده دارند.
با فرض اینکه هر یک از خانوارها درآمد ذکر شده را در بعد خانوار خود دارند (مثلا یک خانوار ۲ نفره از حداقل درآمد سالانه مورد نظر که در آیین نامه ذکر شده است برخوردار است؛ اما محاسبه نسبت هزینه و درآمد در خانوار مسئله ای است که نیاز به اطلاعات بسیار دقیقی دارد از جمله نسبت سنی یا جنسی خانوار وجود فرض بیمار در خانوار و …. در نظر گرفتن بعد خانوار به تنهایی کافی نیست

بند (ب) ماده (۲) آیین نامه حمایت معیشتی بر مبنای مجموع درآمد اعضای خانوار؛

۱. با توجه به تورم قیمت در بازار املاک در کشور معیارهای مندرج در بند (ب) احتمال بروز خطای نوع دوم را در پی خواهد داشت. با فرض این که املاک با ارزشهای مندرج در آیین نامه دقیق باشد؛ اگر این ملک واحد مسکونی فرد باشد و وی از درآمدی برای معاش برخوردار نباشد؛ معیار مناسبی برای سنجش و آزمون وسع نخواهد بود.
2. عدم در نظر گرفتن بعد خانوار برای ملک؛ خانواری یک نفره و پنج نفره در صورت برخورداری از ملکی به ارزش یکسان مندرج در بند مذکور در کلانشهر شرایط مساوی نخواهند داشت؛ چه بساخانوار با بعد ۵ نفر و بیشتر با برخورداری ملکی با ارزش مندرج در بند به نظر معیاری مناسبی برای خروج آن خانوار از چتر حمایتی نخواهد بود.
3.تورم فزاینده در بازار مسکن کشور نیاز به بازنگری سالانه در این زمینه را ضروری می سازد.
بند (ب) ماده (۲) آیین نامه حمایت معیشتی برمبنای مجموع درآمد اعضای خانوار؛
1. با توجه به تورم قیمت در بازار خودرو در کشور معیارهای مندرج در بند (پ) نیز احتمال بروز خطای نوع دوم را در پی خواهد داشت. با فرض برخورداری از خودرو با ارزش مندرج در این بند، اگر فرد از خودرو به عنوان وسیله کار و معاش استفاده کند و در عین حال حداقل درآمد را کسب نکند، به خطا از چتر حمایتی و فهرست یارانه بگیران حذف خواهد شد.
2. تورم فزاینده در بازار خودرو کشور نیاز به بازنگری سالانه در این زمینه را ضروری می سازد. آیین نامه مصوب دی ماه ۱۳۹۸ معیار خودرور شخصی برای خروج از چتر حمایتی و فهرست یارانه بگیران را حداقل ۳ میلیارد ریال تعیین کرده است و برای سال جاری (۱۴۰۰) با توجه به افزایش فزاینده قیمت خودرو در بازار، با این معیار خانوار دارای یک خودرو ۳ میلیارد ریالی نمی تواند برخوردار از ماشین لوکس محسوب شود؛ بنابراین فرض برخورداری از ماشینی به قیمت سه میلیارد ریال در سال ۱۴۰۰ معیار مناسبی برای خروج از چتر حمایتی و حذف از فهرست یارانه بگیران نخواهد بود.
بند (ت) ماده (۲) آیین نامه حمایت معیشتی بر مبنای مجموع درآمد اعضای خانوار؛
عدم اعمال هیچگونه شرطی در بند مذکور؛ اگر کارفرمایی دارای بیش از سه بیمه پرداز مثلا چهار نفر باشد. و حداقل درآمد ذکر شده در جدول را بدست نیاورد احتمال بروز خطای نوع دوم خواهد بود.
بند (ج) ماده (۲) آیین نامه حمایت معیشتی بر مبنای مجموع درآمد اعضای خانوار
1. اگر دریافت کننده تسهیلات بانکی با توجه به انواع مختلف تسهیلات بانکی، مجبور باشد بخشی از درآمد خود را برای بازپرداخت اقساط اختصاص دهد حتی در صورت کسب حداقل درآمد ممکن است با مشکل تأمین معاش روبرو شود (بروز خطای نوع دوم).
۲ این بند نیاز به همکاری گسترده شبکه بانکی دارد که با فرض عدم ارائه اطلاعات احتمال بروز خطای نوع اول خواهد بود.
3. با توجه به انواع تسهیلات بانکی اگر فرد دریافت کننده تسهیلات جزء افراد دریافت کننده تسهیلات ایجاد اشتغال نباشد؛ وام مسکن وام ضروری وام کالا ….. یا حتی به فرض دریافت وام اشتغال درآمد کافی را کسب نکند؛ احتمال خطای نوع دوم خواهد بود.

…
ادhمه در فایل pdf